6.Sınıf Bitki ve Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme Konu Anlatımı

Canlıların kendilerine benzer bireyler meyda-na getirmesine üreme ya da çoğalma denir.

Canlılarda iki çeşit üreme görülür:

* Eşeysiz üreme: Dişi ve erkek canlıya gerek kalma-dan sadece bir atadan yeni yavrular meydana getirme sürecidir. Eşeysiz üremenin temelinde mitoz bölünme vardır.

* Eşeyli üreme: Bu üreme çeşidinde yavru, mayoz bölünmeyle oluşan dişi ve erkek üreme hücrelerinin birleşmesiyle meydana gelir.

1. EŞEYSİZ ÜREME

Eşeysiz üreme, tek hücreli canlıların tamamında ve bazı çok hücreli canlılarda görülür. Yavru, tek bir atadan mitoz bölünme ile oluşur. Yavru, mitoz bölünme ile oluştuğu için genetik olarak onu oluşturan canlının aynısıdır. Bu sebeple genetik çeşitliliğe katkıda bulunmaz. Eşeysiz üreme ile canlılar hızlı bir şekilde çoğalabilir.

Eşeysiz üreme farklı şekillerde meydana gelebilir:

– Bölünerek üreme

– Vejetatif üreme

– Tomurcuklanma ile üreme

– Rejenerasyon (yenilenme) ile üreme

2. EŞEYLİ ÜREME

Dişi ve erkek olmak üzere iki cinsiyetin yer al-dığı üreme şekline eşeyli üreme adı verilir.

Hayvanların büyük bir kısmında eşeyli üreme görülür. Erkek birey tarafından oluşturulan spermler dişi bireyin oluşturduğu yumurtayı döller. Bu sayede oluşan zigot, büyüyüp gelişerek embriyoyu oluşturur. Embriyo gelişimini tamamlayarak genç bireyi meydana getirir. Eşeyli üreyen tüm hayvanlarda embriyo oluşumuna kadar olan süreç benzerdir. Bazı hayvanlar doğurarak bazıları yumurtlayarak ürer.

Üreme, bir canlının kendine benzer yeni bir canlı oluşturmasıdır. Üreme olayı için dişi üreme hücresi yumurta ile erkek üreme hücresi spermin birleşmesi gerekir. Bu olaya döllenme adı verilir. Spermler, yumurtaya varıncaya kadar uzun ve zorlu bir yolculuk geçirirler. Bu yolculukta milyonlarca spermden bazıları yumurtaya ulaşır fakat sonuç olarak yumurta bunlardan yalnızca biriyle birleşir.