6.Sınıf Denetleyici ve Düzenleyici Sistemler Konu Anlatımı

Denetleyici ve Düzenleyici Sistemler, vücudu-muzdaki sistemlerin (Solunum, dolaşım, boşaltım, sindirim, destek ve hareket sistemi ve üreme sistemi) düzenli, uyumlu ve sorunsuz olarak çalışmasını sağlayan sistemlerdir.

Denetleyici ve düzenleyici sistemler, sinir sistemi ve iç salgı bezlerinden oluşur.

SİNİR SİSTEMİ

Sinir sistemimiz vücudumuzdan ve çevreden aldığı bilgileri değerlendirir. Bunlara uygun cevaplar oluşturur. Böylece vücudumuzun uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlar. Bütün organlar ile bağlantısı olan sinir sistemimiz milyarlarca sinir hücresinden (nöron) meydana gelir.

            Sinir sistemimizi oluşturan yapı ve organlar, merkezî ve çevresel sinir sistemi olmak üzere iki grupta incelenir.

1. Merkezi Sinir Sistemi

            Merkezî sinir sistemi, vücudumuza dağılan sinirlerin doğrudan ya da dolaylı olarak bağlı oldukları merkez olarak tanımlanabilir. Vücudumuzun içinden ve dışından gelen bilgiler sinirler tarafından toplanarak merkezî sinir sisteminde değerlendirilir. Bu değerlendirmeyi sağlayan merkezî sinir sistemi organları, beyin ve omuriliktir.

2. Çevresel Sinir Sistemi

            Merkezi sinir sistemi ile organların arasındaki iletişimi sağlar. Başka bir ifade ile duyu organlarından gelen bilgileri beyine, merkezi sinir sisteminden gelen emirleri ise kas ve salgı bezlerine iletmekle görevlidir.

* Sinir Sistemi bilgileri nasıl iletir:

            Ses, ışık, basınç gibi etkilere uyarı denir. Uyarılar duyularımızda bulunan almaçlarla alınır. Uyarılar sinir hücrelerinde uyartı mesajı şeklinde taşınır. Uyartı mesajı beynimizdeki ilgili bölümde değerlendirilir ve uyarıya karşı cevap oluşur. Beynimizde oluşan cevap yine sinirler aracılığıyla ilgili organ ya da yapılara iletilerek uyarıya tepki oluşur.

İÇ SALGI BEZLERİ

             İç salgı bezleri, vücudumuzdaki sistemleri denetlemek ve düzenlemek için uyarıcı maddeler içeren salgılar üretirler. Bu salgıları, bir boşaltım kanalı ile bir organa boşaltmak yerine doğrudan kana karıştırırlar. Bu nedenle iç salgı bezi olarak adlandırılırlar.

            İç salgı bezlerinin salgıladığı ve doğrudan kana geçen uyarıcı maddeler, hormon olarak adlandırılır. İç salgı bezlerinden salgılanan çeşitli hormonlar var-dır. Her biri farklı bir özelliğe sahip olan hormonların etkilediği hücreler de birbirinden farklıdır.